Cesarskie cięcie (łac. sectio caesarea) potocznie zwane jest „cesarką”. Jest to zabieg chirurgiczny, który polega na rozcięciu powłok brzusznych i macicy w celu wyjęcia dziecka z łona matki, gdy poród naturalny jest niemożliwy. Jeśli poród przez cesarskie cięcie jest planowany, kobieta znieczulana jest zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo. Jeśli cesarskie cięcie musi być wykonane w trybie ostrym, pacjentce podaje się znieczulenie ogólne.
Cesarskie cięcie – przebieg
Do cesarskiego cięcia nie można się przygotować w sposób całkowity, ponieważ czasem decyzję o zabiegu lekarze podejmują w trakcie porodu, gdy zagrożone jest życie matki lub/i dziecka. Jeśli jednak kobieta wie wcześniej, że czeka ją poród przez cesarskie cięcie, już w domu powinna wstępnie przygotować się do operacji. Przynajmniej na sześć godzin przed zabiegiem nie wolno jeść ani pić. Wypełniony treścią pokarmową żołądek utrudnia bowiem przeprowadzenie cięcia – zawęża pole widzenia i niesie ryzyko cofnięcia się pokarmu z żołądka do przełyku. Przed przyjazdem do szpitala należy zostawić w domu zegarek i biżuterię. Aby uniknąć nieprzyjemnego golenia wzgórka łonowego w szpitalu, warto to zrobić samodzielnie w domowej łazience. Jeśli masz problem z nachylaniem się, a ruchy utrudnia ci duży brzuch, o pomoc w depilacji możesz poprosić swojego partnera. Po przybyciu do szpitala, gdy wiadomo, że czeka cię cesarka, pielęgniarka zakłada cewnik do pęcherza moczowego, by kontrolować wydzielanie moczu przez organizm. Profilaktycznie podawany jest antybiotyk w celu zabezpieczenia przed infekcją podczas operacji. Na rękę pacjentki zakładany jest wenflon, przez który podaje się wodę lub/i konieczne leki. Przed samym zabiegiem pielęgniarka mierzy ciśnienie krwi, które będzie monitorowane przez cały czas trwania operacji. Na sali operacyjnej kobieta jest znieczulana i rozpoczyna się zabieg. Wszystkie czynności trwają kilka minut. Jeśli decyzja o cesarskim cięciu podjęta jest pod wpływem zagrożenia życia matki lub/i dziecka, czynności zostają przeprowadzone jeszcze szybciej.
Cesarskie cięcie – znieczulenie
Wiele szpitali daje możliwość obecności na sali operacyjnej męża rodzącej kobiety. Jeśli szpital nie stwarza takiej możliwości lub kobieta nie chce, aby partner jej towarzyszył, na sali pozostają lekarze, anestezjolog i pielęgniarka. Podczas cesarskiego cięcia zazwyczaj współpracuje ze sobą przy stole operacyjnym dwóch lekarzy ginekologów. Anestezjolog czuwa nad reakcjami organizmu kobiety na podane znieczulenie, a pielęgniarka monitoruje ciśnienie, i w razie potrzeby podaje kroplówkę. Jeśli kobieta znieczulona jest za pomocą znieczulenia podpajęczynówkowego lub znieczulenia zewnątrzoponowego, zachowuje przytomność podczas operacji. Na wysokości klatki piersiowej ustawia się wówczas parawanik, by uniemożliwić pacjentce widok na działanie lekarzy. Gdy znieczulenie zaczyna działać, rozpoczyna się operacja. Kobieta nie czuje niczego, czasami może mieć wrażenie lekkiego zdrętwienia dolnej części ciała. Lekarze przecinają poziomo skórę podbrzusza, najczęściej tuż nad linią włosów łonowych, a następnie kolejne warstwy mięśni i macicę. Delikatnie wyjmują dziecko i przekazują je obecnemu na sali neonatologowi. Czasami zachodzi potrzeba umieszczenia noworodka w inkubatorze. Jeśli maluch jest zdrowy i nie ma żadnych niepokojących objawów, dziecko trafia w objęcia mamy. W tym czasie lekarze wyjmują łożysko i zszywają rozcięte warstwy. Ta część zabiegu cesarskiego cięcia trwa zazwyczaj najdłużej. Samo wyjęcie dziecka jest krótkie – trwa kilka minut.
Poród przez cesarskie cięcie. W niektórych szpitalach na sali operacyjnej może być ojciec dziecka. Większość polskich szpitali nie. Jeśli cesarskie cięcie przebiegło pomyślnie, to nie ma przeciwwskazań do przewiezienia pacjentki do sali pooperacyjnej, gdzie mogą przebywać mąż i dziecko. Po godzinie od zabiegu położna zazwyczaj przywozi matce noworodka i pomaga przy karmieniu. Po cesarce przez jakiś czas należy pozostać w łóżku, dlatego pierwsze karmienia piersią przebiegają na leżąco. Kobieta przez cały czas ma założony cewnik do pęcherza i podłączoną kroplówkę z wodą i antybiotykiem. Gdy znieczulenie przestaje działać, pacjentka dostaje leki przeciwbólowe bezpieczne dla dziecka.
Cesarskie cięcie – rana
pytanie zadaje sobie wiele kobiet w ciąży, zaniepokojonych o przyszły wygląd swojego brzucha. Nie ma obaw, że po cesarce zostanie szpecąca blizna. Kiedyś na ogół wykonywano cięcie pionowe, które było bardzo widoczne. Obecnie wykonuje się najczęściej cięcie poziome, tuż nad wzgórkiem łonowym, na granicy trzonu i szyjki macicy. Skórę nacina się na długość około 15 cm i delikatnie rozsuwa. Macica zostaje rozcięta nad pęcherzem moczowym na tyle, aby móc delikatnie wyjąć noworodka. Blizna po cesarskim cięciu zazwyczaj jest niewidoczna pod bikini, a co najważniejsze – pozwala na to, by następny poród przebiegł siłami natury, jeśli wskazania do cesarskiego cięcia były jednorazowe, np. spowodowane nieprawidłowym ułożeniem płodu. Jeśli kobieta miała kiedyś wykonywane cesarskie cięcie z pionowym przebiegiem linii cięcia – tzn. od pępka do spojenia łonowego – przy kolejnej cesarce lekarze rozcinają skórę w taki sam sposób. Tego typu cięcie jest już jednak metodą, której obecnie się raczej nie przeprowadza. Wyjątek mogą stanowić nieprawidłowości anatomiczne, które nie pozwalają na przeprowadzenie cięcia poprzecznego, np. mięśniaki macicy.