- Polipy w nosie są mniej groźne niż polipy w krtani. Mogą jedynie trwale zmienić barwę głosu, doprowadzić do problemów z odróżnianiem zapachów i ewentualnie do deformacji nosa. Z kolei polipy krtani często ulegają złośliwieniu, dlatego należy usuwać je ja najszybciej. Polipy nosa i krtani to miękkie, guzowate twory wyrastające ze śluzówki, która jest zmieniona przez stan zapalny. Polipy nosa zazwyczaj są usytuowane przy ujściu zatok do nosa i w miarę rozrastania się prowadzą do jego deformacji. Z kolei polipy krtani zwykle sytuują się po jednej stronie krtani, na strunach głosowych.
Czym są polipy?
Polipy to guzowate twory, które powstają na patologicznej błonie śluzowej (zaatakowanej przez stan zapalny). Wyróżnia się polipy nosa, które znajdują się przy ujściu zatok do nosa, i polipy krtani, które powstają zazwyczaj na strunach głosowych po jednej stronie krtani.
Polipy w nosie i w krtani – przyczyny
Przyczyny powstawania polipów nosa i krtani nie zostały jeszcze dokładnie poznane, znane są natomiast czynniki ryzyka ich rozwoju. Do czynników sprzyjających powstawaniu polipów nosa należą przewlekłe procesy zapalne błony śluzowej nosa i zatok. Poza tym często rozwijają się one u osób cierpiących z powodu astmy oskrzelowej, chorujących na mukowiscydozę i z osłabionym układem odpornościowym. Polipy nosa mogą się pojawiać także przy przewlekłym katarze u pacjentów z alergią. Czynnikiem ryzyka są również wszelkie substancje drażniące, np. papierosy czy chemikalia. Polipy w nosie mogą być także objawem nietolerancji niesteroidowych leków przeciwzapalnych (najczęściej aspiryny). Rzadką przyczyną ich rozwoju jest uwarunkowany genetycznie zespół nieruchomych rzęsek. Z kolei polipy krtani powstają często u osób, które pracują głosem, np. u nauczycieli czy wokalistów. Wówczas polipy są wynikiem przeciążania fałdów głosowych. W procesie ich powstawania ważną rolę odgrywają także substancje drażniące – przede wszystkim tytoń.
Polipy w nosie i w krtani – objawy
1. wodnisty lub ropny katar, który spływa po tylnej ścianie gardła
2. utrudnione jest swobodne oddychanie, przez co osoba chora często oddycha przez usta
3. pojawiają się problemy z odróżnianiem zapachów, niektórzy mogą nawet całkowicie utracić węch
4. może dojść do zmiany barwy głosu – jest on mało dźwięczny i niski (chory „mówi przez nos”)
5. często zdarzają się bezdechy nocne (chrapanie) podczas snu
6. nos ulega zniekształceniu – staje się bardzo szeroki
Dodatkowo może dojść do rozwoju chorób zapalnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli. Z kolei u dzieci polipy nosa mogą sprzyjać częstym zapaleniom ucha środkowego. W przypadku polipów krtani pojawia się suchość w gardle i wrażenie, że tkwi w nim jakaś przeszkoda. Dochodzi również do rozwoju chrypki, która stopniowo się powiększa aż do momentu utracenia przez chorego głosu. Ponadto mogą pojawić się duszności.
Polipy w nosie i w krtani – diagnostyka
W przypadku polipów w nosie wykonuje się badanie laryngologiczne za pomocą specjalnego wziernika nosowego.
Przy podejrzeniu polipów w krtani, wykonuje się badanie stroboskopowe krtani. Lekarz wprowadza do wcześniej znieczulonego gardła stroboskop – aparat emitujący światło przerywane. Podczas badania na ekranie monitora ukazują się w dużym powiększeniu krtań pacjenta i fałdy głosowe. Zarówno przy badaniu polipów nosa, jak i krtani można wykorzystać fiberoskopię – badanie wykonywane za pomocą bardzo drobnego endoskopu (fiberoskopu), który pozwala na obejrzenie w powiększeniu jamy nosowo-gardłowej. Pomocne są także badania obrazowe, np. tomografia komputerowa.
Polipy w nosie i w krtani – leczenie
Aby potwierdzić przypuszczenie o obecności polipów w nosie, laryngolog przeprowadza badanie przy pomocy wziernika nosowego, z kolei polipy w krtani stwierdza się dzięki badaniu stroboskopowemu krtani. W celu postawienia diagnozy zarówno polipów krtani, jak i polipów nosa można wykonać fiberoskopię. W trakcie tego badania obserwuje się jamę nosowo-gardłową w powiększeniu. Ze względu na to, że polipy w krtani często ulegają zezłośliwieniu, należy je usunąć chirurgicznie. Zabieg endoskopowego wycięcia polipów powinno się przeprowadzić możliwie jak najszybciej. W leczeniu polipów krtani istotną rolę odgrywa rekonwalescencja – przez półtora tygodnia chory musi oszczędzać struny głosowe, a więc niewiele mówić. Do zaleceń, których powinien przestrzegać, należy ograniczenie picia kawy, czarnej i zielonej herbaty, które mogą potęgować suchość krtani. Powinien zrezygnować z pokarmów bardzo gorących lub zimnych, które wywołują podrażnienie śluzówki. Warto również wyeliminować używki – palenie papierosów i picie alkoholu. O nawilżenie błony śluzowej warto zadbać także od zewnątrz, układając na ciepłych grzejnikach mokre ręczniki. Prócz wilgotności istotna jest temperatura powietrza – powinna oscylować wokół 21 stopni Celsjusza. W terapii polipów w nosie stosuje się leczenie farmakologiczne. Kiedy kortykosteroidy stosowane miejscowo nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, wykonuje się również operacyjne usunięcie polipów z nosa. Zabieg ten nosi nazwę polipektomii endoskopowej. W następstwie tej operacji stosuje się domowe metody leczenia polipów. Chory powinien przeprowadzać ziołowe inhalacje i płukać nos roztworem z wody i soli fizjologicznej.
