Hormon szczęścia, czyli endorfiny należą do grupy peptydowych hormonów. Ich produkcja następuje w mózgu i mają za zadanie wprowadzić organizm w stan euforii. Jednocześnie endorfiny zmniejszają ból, gdyż ich działanie jest podobne do morfiny. Jakie są źródła hormonu szczęścia? Jaka jest rola endorfina w organizmie? Jak można uzupełnić niedobór hormonu szczęścia?
Endorfiny – co to?
Endorfiny to grupa hormonów peptydowych, podobnych budową chemiczną do morfiny, wytwarzanych w ośrodkowym układzie nerwowym. Nazwa pochodzi od słów endogenous morphine. Naukowo udowodniono, że każdy z nas wytwarza endorfiny. Najbardziej pierwotny obszar mózgu jest przystosowany do produkcji tego hormonu. To zaś oznacza, że wytwarza je każdy z nas, podczas najmniejszego nawet wysiłku fizycznego. Endorfiny działają także przeciwbólowo. Do tej pory odkryto kilkanaście endorfin, ich dokładna rola i działanie jest wciąż badane. Co ciekawe, endorfiny produkowane są w tych samych obszarach co hormony stresu i lęku, stąd nasza skłonność do popadania w euforię, gdy ciężka chwila minie. Gdy stres opada, uwalnia nagromadzone w trakcie pokłady hormonów szczęścia.
Endorfiny – jak je odkryto
Co ciekawe, odkrycie hormonów szczęścia miało związek z badaniami nad powstawaniem bólu. Naukowcy zastanawiali się nad tym, jaki wewnętrzny mechanizm pozwala organizmowi znieść ekstremalne sytuacje, takie jak: poród, wstrząs krwotoczny, poważne uszkodzenia ciała. Doszli do wniosku, że musi istnieć jakaś substancja, która uodparnia na ból, a dodatkowo daje poczucie zadowolenia, co przykładowo pozwala matkom trzymającym w ramionach nowo narodzone dziecko zapomnieć o bolesnym doświadczeniu porodu. Tak odkryto hormony, które nazwano endorfinami.
Hormon szczęścia i jego rola
Hormon szczęścia odgrywa w organizmie człowieka bardzo ważną rolę. Endorfiny, czyli hormon szczęścia z grupy aminokwasów peptydowych posiada podobną budowę co morfina. Hormon szczęścia wytwarzany jest w obszarach mózgu, które odpowiadają za odczuwanie, uczucia, a także w rdzeniu kręgowym. Hormon szczęścia odpowiada za modelowanie funkcjonowania wielu narządów. Endorfiny nie należą co prawda do neuroprzekaźników, ale wpływają na działanie pobliskich komórek. Hormon szczęścia, jak sama nazwa wskazuje, daje człowiekowi odrobinę szczęścia. Dzięki wydzielaniu się endorfin wpływają na poziom zadowolenia, łagodzą stres, regulują temperaturę ciała, wpływają na regulację gospodarki hormonalnej, zwiększają odporność i łagodzą ból. Organizm szybko przyzwyczaja się do dobroczynnego wpływu hormonu szczęścia i pragnie wciąż odczuwać jego działanie.
Źródło hormonu szczęścia
Organizm człowieka wytwarza hormon szczęścia podczas ruchu. Kiedy biegamy, jeździmy na rowerze, pływamy, tańczymy, nasze ciało się porusza, a hormon szczęścia produkuje się w mózgu. Im więcej się ruszamy, tym więcej hormonu szczęścia wytwarza nasz organizm. Działanie takie jest motywacją do podjęcia jeszcze większego wysiłku, gdyż wytwarzane endorfiny dodają energii i neutralizują obciążenie mięśni i stawów. Źródłem hormonu szczęścia są także sytuacje stresowe. Jest to obrona organizmu na reakcję stresową, co pozwala na poprawę nastroju. Śmiech również jest źródłem hormonu szczęścia tak samo, jak jedzenie słodyczy. Po zjedzeniu czekolady rośnie poziom serotoniny i endorfin.
Endorfiny – niedobór
Hormon szczęścia daje siłę do podjęcia działań, do radości z życia. Jego brak możemy sami uzupełnić poprzez wysiłek fizyczny. Nie wystarczą jednak proste ćwiczenia. W przypadku niewielkiego ruchu hormon szczęścia jest niezauważalny. Najlepszym sposobem, aby mózg zaczął wytwarzać endorfiny, jest bieganie lub taniec, a także seks, który łączy wysiłek z bliskością z drugą osobą. Pobudzeniu produkcji hormonu szczęścia sprzyja także śmiech, jasne kolory i myśl o czymś przyjemnym. Wystarczy także zjeść odrobinę czekolady, aby nasz organizm zaczął produkcję hormonu szczęścia. Taki sam efekt daje zimny prysznic, choć do niego trudniej się zmusić.
Czy endorfiny mogą być niebezpieczne?
Trudno nie wspomnieć o substytutach endorfin, które co prawda wywołują przyjemne uczucie ekstazy, ale mogą być niebezpieczne dla organizmu. Podobnie do hormonów szczęścia działają narkotyki: morfina, kokaina, amfetamina, a także alkohol i nikotyna. Te dwa ostatnie mają nieco mniej szkodliwe działanie dla organizmu. Warto jednak pamiętać, że długotrwałe uzależnienie od alkoholu i papierosów może zniszczyć nasze zdrowie oraz doprowadzić do rozwoju niejednokrotnie śmiertelnych w skutkach chorób. Endorfiny, które w naturalny sposób powstają w organizmie, mogą uzależniać, jeśli występują w nadmiarze. Nie bez powodu hormony szczęścia są nazywane także „wewnętrzną morfiną”. Organizm przyzwyczajony do stanu euforii, będzie za wszelką cenę starał się do niego powrócić. Taki rodzaj uzależnienia widoczny jest u osób, które nie są w stanie zrezygnować z uprawiania sportów ekstremalnych mimo nabytych kontuzji czy znalezienia się w sytuacji zagrożenia życia.
