Zapalenie mieszków włosowych najczęściej pojawia się po goleniu i depilacji. Tego typu zmian nie należy lekceważyć, ponieważ nieleczone mogą doprowadzić do rozwoju groźnych chorób skóry: czyraka lub figówki. Zapalenie mieszków włosowych najczęściej pojawia się po goleniu i depilacji. Po zastosowaniu maszynki lub wosku w obrębie ujścia włosa pojawiają się charakterystyczne wykwity skórne. Tego typu zmian nie należy lekceważyć. Przewlekłe zapalenie mieszków włosowych może doprowadzić do rozwoju czyraka czy figówki. Czyrak objawia się w postaci bolących guzków. W przebiegu choroby stan zapalny atakuje głębsze warstwy skóry i atakuje także tkankę okołomieszkową. Z kolei figówka to przewlekłe ropne zapalenie torebek włosowych na wardze górnej i na brodzie, które może doprowadzić do obrzęków i bólu skóry.
Zapalenie mieszków włosowych – charakterystyka
Zapalenie mieszków włosowych jest widoczne. Bakterie początkowo wywołują świąd. Nieleczone zapalenie mieszków włosowych głowy może spowodować powstanie zmian ropnych. Wokół włosa pojawia się ropny, żółtawy pęcherzyk. Tego typu zmiany mogą występować pojedynczo lub w grupie. Stan zapalny rozwija się bardzo szybko. Jeżeli mieszki włosowe umiejscowione są głęboko w skórze, może dojść do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego, np. w skórze owłosionej brody. Jest to tzw. figówka. Przewlekłe zapalenie mieszka włosowego jest przyczyną pojawienia się czyraków (furunculus). Czyraki to bolące guzki często umiejscowione na szyi, klatce piersiowej, twarzy, pośladkach. Stan zapalny obejmuje nie tylko mieszek włosowy, ale rozprzestrzenia się głęboko i atakuje także tkankę okołomieszkową.
Zapalenie mieszków włosowych – przyczyny
Zapalenie mieszków włosowych dzieli się na infekcyjne i nieinfekcyjne. W tej pierwszej grupie najczęściej spotyka się zakażenia bakteriami, spośród których dominują paciorkowiec ropny i gronkowiec złocisty, który bytuje czasowo na skórze i błonach śluzowych, np. jamy nosowej, i w chwilach upośledzenia układu odpornościowego atakuje organizm. Przyczyną infekcyjnego zapalenia mieszków włosowych może być też Pseudomonas aeruginosa, czyli pałeczka ropy błękitnej. Oznacza to, że do zakażenia dochodzi w zanieczyszczonej wodzie, np. na basenie, w SPA, jacuzzi, szczególnie przy złej jakości wody i jej niewłaściwym chlorowaniem.
Inne przyczyny infekcyjnego zapalenia mieszków włosowych to:
1. dermatofity (grzyby powodujące tzw. dermatofitozy – grzybice skóry i jej przydatków: włosów i paznokci)
2. bielniki – drożdżaki
3. wirusy (np. opryszczki)
4. pasożyty (najczęściej nużeniec)
Z kolei nieinfekcyjne zapalenie mieszków włosowych to zmiany o podłożu trądzikowym, które często są spowodowane lekami. Stosowane miejscowych kortykosteroidy i kortykotropina mogą prowadzić do wykwitów skórnych, składających się z zapalnych krostek. Do tej grupy zalicza się także popromienne zapalenie mieszków włosowych, czyli to, które jest wynikiem ekspozycji na słońce.
Zapalenie mieszków włosowych – objawy
Zapalenie mieszka włosowego występuje w postaci powierzchniowej krosty lub zapalnego guzka otaczającego włos. Zakażone włosy można łatwo usunąć: zmiany mogą jednak szybko nawrócić. W okolicach, w których mieszki włosowe są położone głęboko w skórze, np. w obrębie skóry brody, zapalenie może mieć charakter przewlekły (tzw. figówka brody). Jeśli średnica zmiany przekracza rozmiar wiśni, mamy do czynienia z czyrakiem. Ma on postać ostro odgraniczonego, tkliwego guzka zapalnego. Najczęściej można go spotkać na szyi, klatce piersiowej, twarzy i pośladkach. Z czasem przeistacza się w krostę o średnicy 5-30 mm, z charakterystycznym ogniskiem martwicy w części środkowej. Ognisko to oddziela się potem od reszty zmiany w postaci czopa ropnego. Czyrak może mieć charakter nawrotowy (czyraczność). Czyraki, które tworzą zgrupowania, określamy czyrakami gromadnymi. Szerzą się one w tkance podskórnej, przez co dochodzi do zropienia głębiej położonych tkanek z pozostawieniem dużej blizny. Czyraki gromadne występują przeważnie u mężczyzn, głównie w okolicy karku. Ich obecności może towarzyszyć gorączka i krańcowe wyczerpanie. Częściej występują też u osób z cukrzycą, wyniszczonych oraz w podeszłym wieku.
Zapalenie mieszków włosowych – leczenie
Na zapalenie mieszka włosowego pomocne jest miejscowe stosowanie maści z antybiotykiem. Jeżeli jednak po kilku dniach kuracja nie przyniesie poprawy, należy zacząć zażywać antybiotyk doustny. Jeżeli zapalenie mieszków włosowych przyjęło postać przewlekłą, warto zapobiec namnażaniu się czyraków. W tym celu miejsce zakażone należy często dezynfekować. Można stosować maści z antybiotykiem na zmienione chorobowo miejsca. Czyraków nie można wyduszać, ponieważ prowadzi to do zaostrzenia choroby, nasilenia stanu zapalnego i jej rozprzestrzenienia. Zaleca się przy zapaleniu mieszków włosowych przykładać co jakiś czas wilgotne rozgrzewające kompresy, które przyśpieszą dojrzewanie czyraka i jego samoistne opróżnienie. Czyraki goją się samoistnie. Jeżeli ich zawartość nie zostanie opróżniona na zewnątrz, ulegnie wchłonięciu bez żadnych szkód dla organizmu. Leczenie przewlekłej formy zapalenia mieszka włosowego opiera się na takiej samej zasadzie. Jednak trwa bardzo długo – klika miesięcy, a czasem nawet lat. Zaleca się przyjmowanie także witaminy C i witamin z grupy B.
