Ścięgno Achillesa jest silną strukturą łączącą mięśnie łydki z piętą. Mięśnie te podczas skurczu pociągają za ścięgno, powodując podeszwowe zgięcie w stawie skokowym. Dzięki niemu możemy się wspiąć na palce, uprawiać biegi i skoki. Ścięgno Achillesa jest największym ścięgnem w naszym organizmie, ale to nie chroni go przed uszkodzeniami. Wrażliwe miejsce dość często ulega urazom, np. gdy gwałtownie zrywamy się do biegu. Ścięgno Achillesa najczęściej uszkadzają mężczyźni około czterdziestki. Jak wygląda uraz ścięgna Achillesa?
Ścięgno Achillesa – podstawowe informacje
Ścięgno Achillesa łączące kość piętową z mięśniami łydki, to jedno z najmocniejszych, a jednocześnie najgrubszych ścięgien w organizmie człowieka. Umożliwia zgięcie podeszwowe w stawie skokowym. Zbudowane jest z końcowych włókien mięśnia brzuchatego – złożonego z głowy przyśrodkowej i bocznej oraz z włókien mięśnia płaszczkowatego, który rozpoczyna się nieco niżej. Włókna obu mięśni przechodzą w połowie goleni w szerokie pasmo będące początkiem ścięgna Achillesa.
Ścięgno Achillesa – przyczyny naciągnięcia
Łydka człowieka jest zbudowana z dwóch mięśni – brzuchatego i płaszczkowatego, które tworzą z tyłu łydki ścięgno Achillesa. Łączy się ono ze stopą w okolicach guza piętowego. Ta misterna konstrukcja pozwala nam stawać na palcach, zginać stopy, unosić je i opuszczać podczas stawiania każdego kroku. Ból ścięgna najczęściej przytrafia się mężczyznom około czterdziestki. Bardzo wielu panów w tym wieku chce poprawić kondycję i rozpoczyna intensywne ćwiczenia fizyczne. Wykonywane bez odpowiedniej rozgrzewki często kończą się urazami. Co gorsza, wraz z upływającym czasem pogarsza się ukrwienie tzw. struktury mięśniowo-ścięgnistej. Jest ona słabsza i łatwo się niszczy. Jeżeli ścięgno Achillesa ulegnie tylko nadwerężeniu lub częściowemu zerwaniu, unieruchomienie nogi trwa trzy tygodnie. Wystarczy mocne spięcie mięśni bez wcześniejszej rozgrzewki i nieszczęście gotowe. Problemy ze ścięgnem mają również sportowcy. Kontuzje sportowe występują dość często, ponieważ zmniejszeniu wytrzymałości ścięgna Achillesa sprzyja rozwinięta muskulatura. Nie bez znaczenia jest także rodzaj obuwia, w jakim się chodzi. Do uszkodzenia ścięgna Achillesa dochodzi, kiedy nosi się niewygodne pantofle z twardym zapięciem. Jest to możliwe u osób, których kość piętowa ma nieco inny kształt – jest szpiczasta, ale nie zaokrąglona.
Ścięgno Achillesa – objawy i leczenie urazu
Jeżeli dojdzie do naderwania ścięgna Achillesa, łydka spuchnie i zaczerwieni się. Może pojawić się siniak, co świadczy o wylewie krwi do tkanek. Drobne urazy mogą się zmieniać w przewlekły stan zapalny ścięgna. Wszystkim urazom tego ścięgna towarzyszy ból. Początkowo pojawia się tylko przy niektórych ruchach stopy. Z czasem jednak zmienia się w stały i ostry ból ścięgna. Przy stanie zapalnym ścięgna niekiedy słychać trzeszczenie czy chrobotanie przy każdym ruchu nogą. Te dźwięki powoduje płyn gromadzący się w pochewce otaczającej mięsień brzuchaty i ścięgno. Jeżeli w porę nie zastosuje się leczenia, powstaną zrosty wewnątrz pochewki. Taką nogę należy na trzy tygodnie włożyć w gips, ortezę lub specjalny stabilizator. Niewielkie uszkodzenia ścięgna Achillesa lub kaletek złagodzi się, smarując tył łydki lub piętę tzw. maścią dla sportowców. Można ją kupić w aptece bez recepty, ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Wystarczy chore miejsce smarować trzy razy dziennie, aby po kilku dniach odzyskać dawną sprawność. Ulgę przynoszą również zimne okłady z altacetu. Całkowite zerwanie ścięgna Achillesa wymaga operacji. Współczesna ortopedia stosuje wiele metod tzw. zespolenia ścięgna, czyli połączenia jego końców. Najczęściej wykonuje się je u ludzi młodych i sportowców. U osób w podeszłym wieku, w obawie przed złym gojeniem się rany, często robi się tzw. przez skórne łączenie ścięgna. Operacja ścięgna Achillesa jest wykonywana zawsze w znieczuleniu ogólnym. Po operacji noga musi być przez sześć tygodni unieruchomiona. Następnym etapem leczenia jest sześciotygodniowa rehabilitacja, która zawsze jest dostosowana do fizycznej wydolności chorego. Raz uszkodzone ścięgno Achillesa jest bardziej podatne na zerwanie. Można powiedzieć, że wszelkie urazy, jakim ulega, sumują się. Dlatego ci, którzy mieli już z nim kłopoty, powinni zachować szczególną ostrożność.
Ścięgno Achillesa – zapalenie
Głównymi objawami, jest nagły, ostry ból będący konsekwencją zbyt dużego obciążenia ścięgna. Wraz z bólem mogą pojawić się także inne objawy, takie jak uczucie sztywności, ocieplenie oraz obrzęk, czyli krótko mówiąc, objawy charakterystyczne dla stanu zapalnego. Ból zazwyczaj pojawia się na początku aktywności fizycznej i zanika w trakcie, by następnie pojawić się znowu, po zakończonym wysiłku. Dolegliwości te zazwyczaj nasilają się w sytuacjach, w których ścięgno narażone jest na nadmierne obciążenie, a w konsekwencji pojawiają się mikrouszkodzenia, co z kolei powoduje duży wzrost komórek naprawczych. Podczas wrastania naczyń krwionośnych ścięgno jest osłabione i właśnie wtedy dochodzi do uszkodzenia.
