Ból głowy typu napięciowego to samoistny ból głowy. Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje, że występuje nawet u 70 proc. populacji. Stres, zmęczenie, życie w nieustannym pośpiechu – te czynniki nie są obojętne dla naszego zdrowia. Można to szczególnie wyraźnie odczuć po bardzo męczącym dniu lub chwilę po wyjściu z sali egzaminacyjnej, kiedy to napięcie powoli nas opuszcza. I wówczas właśnie pojawić się może napięciowy ból głowy. W odróżnieniu od migreny, występuje on obustronnie, ma niewielkie lub umiarkowane natężenie i najczęściej nie towarzyszą mu nudności. Do dzisiaj naukowcom nie udało się ustalić mechanizmu napięciowego bólu głowy. Trudno też jednoznacznie wskazać na jego przyczyny. Z pewnością nie bez znaczenia w tym przypadku jest stres i lęk, jak również depresja oraz zaburzenia konwersyjne. Ból wywołać może również głód i zmęczenie.
Napięciowy ból głowy – objawy
Charakteryzuje się rozlanym charakterem bólu. Najczęściej pojawia się w okolicy czołowej, rzadziej ciemieniowej i potylicznej. Klasyfikowany jest jako ból o niewielkim natężeniu. Nie jest pulsujący, a uciskowy lub ściskający. Tego rodzaju ból głowy w większości przypadków nie ogranicza pacjenta w życiu codziennym. Nie nasila się podczas wysiłku fizycznego, nie wywołuje nudności i wymiotów, pozwala wykonywać obowiązki zawodowe. Epizod bólu głowy typu napięciowego najczęściej trwa kilka godzin (choć zdarza się, że dokucza pacjentowi nawet przez kilka dni). Dolegliwościom towarzyszy czasem napięcie oraz tkliwość mięśni głowy i szyi.
Napięciowy ból głowy – rodzaje i cechy
1. Rzadki napięciowy ból głowy, cechy:
– ból trwa od pół godziny do nawet tygodnia;
– występuje średnio mniej niż 12 dni w roku;
– ból o charakterze uciskowym (nie pulsującym!);
– małe/umiarkowane natężenie bólu;
– u chorego nie występuje nadwrażliwość na światło i dźwięki;
– napięciowy ból głowy nie nasila się, gdy uprawiamy jakąś aktywność fizyczną;
– nie towarzyszą mu nudności i wymioty;
– ból nie jest przypisywany innym schorzeniom.
2. Ból napięciowy głowy częsty (epizodyczny), cechy:
– epizody bólowe pojawiają się częściej niż jeden dzień w miesiącu, ale rzadziej niż 15 dni w miesiącu;
– ból trwa od pół godziny do nawet tygodnia;
– ból jest umiarkowany lub niewielki;
– ból napięciowy ma charakter uciskowy;
– nie nasila się w trakcie np. wchodzenia po schodach.
3. Przewlekły ból napięciowy głowy, cechy:
– ból napięciowy atakuje co najmniej 15 dni w ciągu miesiąca;
– ból odczuwany jest obustronnie;
– ból napięciowy trwać może wiele godziny, jest ciągły;
– ma charakter uciskowy;
– nie zwiększa się w trakcie wchodzenia po schodach czy po prostu chodzenia;
– nie towarzyszą mu wymioty i nudności;
– nie pojawią się również nadwrażliwość na dźwięki i światło;
– ból ten nie jest przypisywany innym schorzeniom.
Napięciowy ból głowy – diagnoza
Rozpoznanie dotyczy bólów głowy występujących okresowo jak i tych trwających kilka godzin lub dni (epizodyczny napięciowy ból głowy), jak i bólów trwające stale przez miesiące i lata (przewlekły napięciowy ból głowy). Znacznie częściej spotyka się ból o charakterze epizodycznym.
Napięciowy ból głowy – leczenie
Jeśli ból głowy typu napięciowego występuje epizodycznie (średnio raz w miesiącu), wówczas zaleca się doraźne stosowanie leków przeciwbólowych (np. kwasu acetylosalicylowego, paracetamolu).
Istotne w tym przypadku jest leczenie zapobiegawcze, dotyczy to zwłaszcza osób zmagających się ze stanami lękowymi i depresją. W terapii tych zaburzeń stosuje się:
•leki przeciwdepresyjne (trójpierścieniowe, tj. amitryptylina, imipramina lub wybiórcze inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny),
•leki przeciwlękowe (np. pochodne benzodiazepiny).
Bardzo duży wpływ na napięciowy ból głowy mają czynniki psychiczne. By uniknąć tego rodzaju dolegliwości, wskazane jest stosowanie metod niefarmakologicznych, które pomogą rozładować napięcie i zminimalizować skutki stresu. Zaleca się techniki relaksacyjne, odpoczynek, psychoterapię.
Co ciekawe, napięciowy ból głowy dokucza zwłaszcza Europejczykom, częściej kobietom niż mężczyznom. Zdecydowanie rzadziej skarżą się na niego mieszkańcy Azji. Specjaliści tłumaczą to faktem, iż kultura wschodu od wieków dysponuje wieloma technikami relaksującymi, takimi jak medytacja, joga, tai-chi.
Potwierdza to sugestie lekarzy, którzy wskazują, iż przypadków bólu głowy typu napięciowego w naszej populacji z roku na rok będzie coraz więcej. Dolegliwości sprzyja szybkie tempo pracy, nawał informacji, stres.
Napięciowy ból głowy – leczenie zapobiegawcze
Niektórzy pacjenci wymagają objawowego leczenia napięciowego bólu głowy. Są to najczęściej osoby, u których ból występuje przewlekle oraz ataki bólu pojawią się często. Skuteczne w takiej sytuacji okazują się preparaty przeciwdepresyjne (często podaje się związek amitryptyliny, którą podaje się 1-2 godziny przed snem). Jeżeli po około czterech tygodniach nie nastąpi poprawa, trzeba wdrożyć inny środek przeciwdepresyjny, może to być na przykład: mirtazapina lub wenlafaksyna. Co pół roku do roku należy podjąć próbę odstawienia tych środków.
Napięciowy ból głowy – czynniki ryzyka
•bycie kobietą,
•zmiany hormonalne,
•depresja i zaburzenia lękowe,
•czynniki genetyczne,
•uraz w okolicy głowy i szyi,
•bruksizm (zgrzytanie zębami w czasie snu)
•nadużywanie substancji psychoaktywnych i leków przeciwbólowych.
